Jednolity Plik Kontrolny powstał po to, żeby skrócić oraz ułatwić podatkową kontrolę przedsiębiorców. Zazdaniem JPK jest utrudnienie wyłudzeń podatkowych, dzięki prostym kontrolom bez przymusu wizyty kontrolera w firmie. Jednolity Plik Kontrolny to system, w jakim dokumenty księgowe i księgi prowadzone są poprzez programy komputerowe.

To rozwiązanie pomaga uporządkować konieczne dokumenty i szybko znaleźć ewentualne błędy. JPK ma zastosowanie także pod względem szybszego potwierdzenia prawidłowości rozliczeń podatkowych. Na początku Jednolity Plik Kontrolny obejmował największe oraz średnie przedsiębiorstwa, a od 2018 roku również mikroprzedsiębiorstwa.

Taki zbiór danych księgowych usprawnia komunikację między administracją skarbową, a przedsiębiorstwami. Ujednolicona forma prowadzenia księgowości ma być dostosowana do systemu w taki sposób, żeby analiza danych była przejrzysta zarówno dla urzędu skarbowego, jak i ministra finansów.

JPK dotyczy wszystkich przedsiębiorców, którzy korzystają z możliwości prowadzenia księgowości przez komputer. Na przykład przy użyciu programów powstałych w tym celu – bezpłatne lub komercyjne, a także specjalnie przygotowane arkusze Excella.

Za niezłożenie Jednolitego Pliku Kontrolnego w ustalonym terminie grozi grzywna, a jej kwota zależy od tego, czy tego rodzaju działanie uznano za wykroczenie, czy za przestępstwo.