Ubezpieczenie chorobowe jest obowiązkowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, osób odbywających służbę zastępczą oraz członków organizacji rolniczych, takich jak spółdzielnie i kółka rolnicze. Dla tych grup osób składki na ubezpieczenie chorobowe są obowiązkowe i są pobierane wraz z innymi składkami społecznymi.

Jednak istnieją także sytuacje, w których ubezpieczenie chorobowe może być dobrowolne. Przykłady to osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia (z wyjątkiem osób poniżej 26. roku życia będących studentami lub uczniami szkoły ponadpodstawowej), osoby duchowne oraz osoby uczęszczające na studia doktoranckie (szkołę doktorską) i otrzymujące stypendium.

Korzyści płynące z ubezpieczenia chorobowego obejmują zasiłek wyrównawczy (dla pracowników ze zmniejszoną sprawnością do pracy), zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy, zasiłek chorobowy oraz świadczenie rehabilitacyjne. Te świadczenia finansowe mają na celu zapewnienie wsparcia osobom, które są niezdolne do pracy z powodu choroby lub innych stanów zdrowotnych.

Ważne jest jednak zauważyć, że ubezpieczenie chorobowe nie obejmuje bezpłatnego leczenia ani pobytu w szpitalu. To ubezpieczenie zapewnia jedynie rekompensatę finansową osobom, które nie są w stanie pracować ze względu na problemy zdrowotne. Natomiast ubezpieczenie zdrowotne jest odpowiedzialne za pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji i profilaktyki zdrowotnej w publicznych placówkach służby zdrowia.

Dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, opłacanie składki chorobowej jest dobrowolne. Jednak składki te mogą zapewnić wsparcie finansowe w przypadku długotrwałej choroby, co może być szczególnie cenne dla przedsiębiorców, którzy nie mają innego systemu zabezpieczenia w razie utraty dochodu z powodu choroby.

W przypadku bezpłatnego leczenia lub pobytu w szpitalu, odpowiedzialne jest ubezpieczenie zdrowotne, a nie ubezpieczenie chorobowe. Ubezpieczenie zdrowotne umożliwia dostęp do bezpłatnej opieki medycznej i leczenia w publicznych placówkach służby zdrowia, w tym do wizyt u lekarzy, badań diagnostycznych, hospitalizacji i innych świadczeń profilaktycznych.