Każda transakcja wykonywana zarówno przez przedsiębiorców, jak i konsumentów musi zostać opłacona. Aby dokonać płatności możemy zastosować dwie formy: transakcję gotówkową przy użyciu banknotów lub monet oraz bezgotówkową, czyli bez użycia banknotów i monet poprzez elektroniczny transfer pieniędzy pomiędzy dwoma kontami bankowymi. Transakcji bezgotówkowych można dokonać np. poprzez plastikową kartę płatniczą lub kartę online, płatność BLIK lub internetowe zlecenie przelewu bankowego, z kolei te gotówkowe poprzez wpłatę gotówki na wskazany rachunek w oddziałach bankowych, bezpośrednią płatność gotówką w sklepie czy poprzez przekaz pocztowy.

W przypadku transakcji pomiędzy przedsiębiorcami ustalony jest odgórnie limit, który traktuje, jakie transakcje mogą być wykonane gotówkowo, a w jakich przypadkach przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić przelewając środki z rachunku bankowego na rzecz firmy, od której kupuje towary lub usługi. Obecnie taki limit wynosi 15 tys. zł brutto oznaczający pełną wartość transakcji, bez względu na liczbę płatności dokonanych w jej ramach. Od 1 stycznia 2024 roku limit ten ma zostać zmniejszony do 8 tys. zł brutto.

Natomiast w sytuacji płatności pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, to konsument może zdecydować, jaką formę płatności – czy gotówkową czy bezgotówkową wybierze. Od 2022 roku sprzedawcy mają obowiązek ewidencjonować sprzedaż poprzez kasę fiskalną, ale są zobowiązani do udzielania możliwości zapłaty w obu formach. Konsument nie może wybrać formy płatności tylko wtedy, gdy umowa między stronami przewiduje określony rodzaj zapłaty, a od stycznia 2024 roku, jeżeli wartość transakcji wyniesie więcej niż 20 tys. zł, konieczna będzie zapłata formą bezgotówkową.